• TEG & Meánscoileanna

    TEG & Meánscoileanna

    Tá scrúduithe TEG á ndéanamh ag daltaí meánscoile i scoileanna timpeall na tíre go leanúnach le roinnt blianta anuas. Tugann na siollabais agus an t-ábhar teagaisc sprioc an-chinnte foghlama do mhúinteoirí agus d'fhoghlaimeoirí araon. Seo thíos an t-eolas faoi scrúduithe TEG i meánscoileanna don scoilbhliain 2023-24. Tá roinnt athruithe móra tagtha ar an gcóras agus ba cheart do mhúinteoirí an t-eolas go léir a léamh go cúramach.  


    I mbliana, tá scéim nua á forbairt againn, i gcomhar le COGG, ina dtabharfar tús áite do mheánscoileanna T1, is é sin, meánscoileanna atá lonnaithe i gceantair Ghaeltachta, nó meánscoileanna lán-Ghaeilge, atá ag iarraidh scrúduithe TEG B1 agus / nó B2 a dhéanamh. Glacfar le huasmhéid 700 dalta ó na scoileanna seo ar an scéim i mbliana.   

    Is do ghrúpaí i scoileanna T1 na scrúduithe seo go príomha. 

    Más múinteoir i scoil T2 thú ar spéis leat na scrúduithe a dhéanamh sa scoil, déan teagmháil linn agus fiosróimid na féidearthachtaí.   

    Níl sé i gceist againn scrúduithe a sholáthar i scoileanna ag leibhéal A1 ná A2 i mbliana. Má bhíonn daltaí scoile ag iarraidh tabhairt faoi na scrúduithe sin, beidh deis acu sin a dhéanamh go fóill in ionaid oifigiúla scrúdaithe ar na dátaí atá fógartha ar www.teg.ie. 

    Tá córas scrúdaithe TEG oiriúnach do:  

    • dhaltaí san idirbhliain  
    • dhaltaí sa 5ú / 6ú bliain atá ag ullmhú do scrúdú Gaeilge na hArdteistiméireachta  

    Tá siollabais, scrúduithe samplacha agus ábhar teagaisc cuimsitheach ar fáil ag gach leibhéal. Roghnaíonn an múinteoir an leibhéal cuí, ag brath ar chumas na ndaltaí. Cuirfidh Foireann TEG treoir agus comhairle ar fáil maidir leis seo. 

    Tá triail socrúcháin teanga forbartha againn chomh maith, a thabharfaidh léargas ginearálta do mhúinteoirí agus d'fhoghlaimeoirí maidir lena gcumas reatha sa Ghaeilge. 

    Chomh maith leis an ábhar teagaisc samplach atá ar fáil ag an nasc Maidir le Scrúduithe, tá ábhar teagaisc atá dírithe ar dhaltaí meánscoile le fáil ar an suíomh www.ceacht.ie.

    Seo tuairisc an Phríomhscrúdaitheora (2023) ar Scrúduithe TEG sna Scoileanna

    An féidir le gach scoil cur isteach ar scrúduithe TEG? 

    Is do ghrúpaí i scoileanna T1 na scrúduithe seo go príomha. Más múinteoir i scoil T2 thú ar spéis léi/leis na scrúduithe a dhéanamh sa scoil, déan teagmháil linn ag teg@mu.ie agus fiosróimid na féidearthachtaí.  

    Cad iad na buntáistí a bhaineann le scrúduithe TEG a dhéanamh i meánscoileanna?

    Seo a leanas cuid de na buntáistí atá le córas TEG do dhaltaí Gaeilge meánscoile:  

    • Faigheann daltaí cáilíocht sa Ghaeilge a bhfuil aitheantas náisiúnta agus idirnáisiúnta ag dul léi.  
    • Faigheann siad taithí ar scrúdú cainte foirmiúil a dhéanamh, taithí a bheidh an-luachmhar dóibh siúd atá ag ullmhú do scrúdú Gaeilge na hArdteistiméireachta.  
    • Faigheann siad an deis dul i ngleic le scileanna tábhachtacha cumarsáide a rachaidh chun tairbhe a gcuid scileanna foghlama teanga.  
    • Bíonn sprioc chinnte ag daltaí na hIdirbhliana nuair a bhíonn siad ag ullmhú do cheann de scrúduithe TEG.  

    Tá buntáistí le córas TEG don mhúinteoir meánscoile chomh maith:  

    • Cabhraíonn scrúduithe TEG leo spriocanna cinnte foghlama a leagan síos do dhaltaí.  
    • Trí na torthaí a ghnóthaíonn a gcuid mac léinn, faigheann múinteoirí léiriú foirmiúil, iontaofa ar chumas a gcuid  daltaí sna scileanna éagsúla.   
    • I ngach ceann de scrúduithe TEG bíonn ar iarrthóirí scrúdú cainte a dhéanamh. Tugann sé seo an deis do dhaltaí taithí a fháil ar scrúdú cainte a dhéanamh i suíomh foirmiúil le scrúdaitheoirí cainte oilte, neamhspleácha.  
    • Is féidir le foireann TEG aischothú ginearálta a chur ar fáil do mhúinteoirí tar éis na scrúduithe. Tugtar eolas faoi na buanna agus na laigí a léiríonn na daltaí sna scrúduithe agus cuirtear comhairle ghinearálta ar fáil maidir le straitéisí le cur le cumas teanga na ndaltaí.  

    Cén táille a bheidh ar scrúduithe 2024 do dhaltaí meánscoile?

    B1 -  B2 (scrúdú iomlán): €100 an duine  

    B1 - B2 (scrúdú cainte amháin): €80 an duine  

    Cuirtear na táillí laghdaithe thuas ar fáil do ghrúpaí meánscoile i scoileanna T1 amháin (íosmhéid 20 dalta i ngrúpa ag leibhéal amháin). Ní féidir le daltaí aonair an táille laghdaithe seo a fháil.   

    Ní mór don scoil an táille iomlán a íoc ag am cláraithe (mí na Samhna).  

    Má tharraingíonn dalta(í) siar i ndiaidh dóibh clárú, nó mura dtagann siad chuig an scrúdú, ní thabharfar aisíocaíocht don scoil.  

    Cathain a bheidh na scrúduithe ar siúl?

    Déanfar na scrúduithe a reáchtáil sa scoil le linn mhí an Mhárta agus mí an Aibreáin 2024. Tar éis don scoil clárú, déanfar dáta(í) oiriúnacha a aontú leis an scoil. Ba cheart go mbeadh na socruithe seo curtha i gcrích roimh Nollaig 2023.   

    An gcaithfidh na daltaí an scrúdú iomlán a dhéanamh?

    Tá dhá rogha ag grúpaí meánscoile atá ag tabhairt faoi scrúduithe TEG B1/B2.*   

    Is féidir leo:  

    • an scrúdú iomlán a dhéanamh – léamhthuiscint, cluastuiscint, scríbhneoireacht agus labhairt (Lánchreidiúint) nó  
    • an scrúdú cainte amháin a dhéanamh (Páirtchreidiúint)  

    *Ní bheidh cead ag scoileanna meascán de scrúduithe lánchreidiúna agus páirtchreidiúna a dhéanamh. Ní mór don scoil rogha a dhéanamh idir an scrúdú cainte amháin nó an scrúdú iomlán.  

    An féidir le daltaí in aon ghrúpa amháin meascán den scrúdú iomlán agus den scrúdú cainte amháin a dhéanamh?  

    Ní féidir. Ní mór don scoil rogha a dhéanamh idir lánchreidiúint agus páirtchreidiúint. Ní bheidh cead meascán den dá rud a dhéanamh. Caithfidh grúpaí meánscoile clárú don scrúdú iomlán nó don scrúdú cainte amháin.   

    An féidir le daltaí meánscoile ceann ar bith de scrúduithe TEG a dhéanamh agus conas ba chóir an leibhéal cuí a roghnú?  

    Is féidir le grúpaí meánscoile sna scoileanna cuí scrúdú TEG B1 nó B2 a dhéanamh. Ba cheart do mhúinteoirí grinnstaidéar a dhéanamh ar na siollabais agus na páipéir shamplacha chun eolas a fháil ar na leibhéil éagsúla. Tá triail socrúcháin teanga forbartha againn chomh maith, a thabharfaidh léargas ginearálta do mhúinteoirí agus d'fhoghlaimeoirí maidir lena gcumas reatha sa Ghaeilge. D'fhéadfaí ceann de na páipéir shamplacha a thabhairt do na daltaí chun cabhrú leat an leibhéal cuí a roghnú dóibh. Moltar do mhúinteoirí dul i dteagmháil le hoifig TEG maidir leis an leibhéal cuí a roghnú do dhaltaí. Is féidir glaoch ar (01) 708 3737 nó ríomhphost a chur chuig teg@mu.ie. 

    Cad iad na leibhéil atá i gceist i gcóras TEG?  

    Tá gach eolas faoi na leibhéil éagsúla ar fáil anseo. Tabhair faoi deara gurb iad TEG B1 agus B2 na leibhéil a chuirtear ar fáil do ghrúpaí meánscoile i scoileanna T1. Más múinteoir i scoil T2 thú ar spéis léi/leis na scrúduithe a dhéanamh sa scoil, déan teagmháil linn agus fiosróimid na féidearthachtaí. 

    An féidir le daltaí a bhfuil riachtanais speisialta acu scrúduithe TEG a dhéanamh? 

    Is féidir. Tá polasaí ag Lárionad na Gaeilge réimse tacaíochtaí a chur ar fáil lena chinntiú go mbeidh rochtain iomlán ar scrúduithe TEG ag iarrthóirí atá faoi mhíchumas nó a bhfuil deacrachtaí foghlama faoi leith acu, agus cuirtear na tacaíochtaí agus socruithe réasúnacha ar fáil nuair is gá. Ba chóir do dhaltaí a gcuid riachtanas a lua ar an bhfoirm iarratais agus iarrfar ar an scoil fianaise a chur ar fáil dúinn roimh an scrúdú. Caithfidh an scoil tuairiscí na ndaltaí seo a chur faoi bhráid TEG roimh laethanta saoire na Nollag 2023.   

    Cá mbíonn na scrúduithe ar siúl?  

    An scrúdú cainte: Ag brath ar líon na ndaltaí i do ghrúpa agus scrúdaitheoirí TEG a bheith ar fáil i do cheantar, déanfar iarracht na scrúduithe cainte a chur ar siúl sa scoil le linn agus tar éis uaireanta scoile.  

    An scrúdú iomlán: Chomh fada is atá 20 iarrthóir i scoil ag déanamh scrúduithe TEG, déanfar iarracht gach cuid den scrúdú a reáchtáil sa scoil. I ndiaidh do dhaltaí clárú, déanfaidh Oifig TEG teagmháil leis an múinteoir Gaeilge sa scoil le socruithe praiticiúla a dhéanamh.   

    Is múinteoir mé i scoil bheag Ghaeltachta agus níl 20 dalta i mo rang Gaeilge. An bhfuil aon slí na scrúduithe a chur ar siúl i mo scoil?

    Moltar do mhúinteoirí atá ag obair i scoileanna beaga T1 labhairt le Foireann TEG.  Déanfar iarracht cabhrú libh na scrúduithe a reáchtáil i gcomhar le scoil(eanna) eile sa cheantar.

    Cad é mar a chuirfear na torthaí ar fáil?  

    An scrúdú iomlán: Cuirfear an marc iomlán a ghnóthaigh an t-iarrthóir ar fáil, mar aon le briseadh síos ar na marcanna a ghnóthaigh an t-iarrthóir sna rannóga éagsúla.   
    An scrúdú cainte: Gheobhaidh siad an marc a fuair siad sa scrúdú sin.  

    Cad atá le déanamh chun mo chuid daltaí a chlárú?

    Cuir ríomhphost chuig teg@mu.ie roimh 20 Deireadh Fómhair 2023 leis an eolas seo:  

    1. ainm agus seoladh na scoile;  
    2. ainm an mhúinteora atá plé leis na scrúduithe sa scoil; 
    3. (an leibhéal scrúdaithe a bheidh á dhéanamh (B1/B2);  
    4. scrúdú iomlán nó scrúdú cainte amháin;  
    5. líon na ndaltaí (íosmhéid 20 dalta). 

    Tabhair faoi deara: Ní féidir linn glacadh le níos mó ná 700 dalta scoile. Déanfar freastal ar na scoileanna is túisce a chuirfidh an t-eolas seo faoi bhráid Oifig TEG. Nuair a shroichfear 700, beidh liosta feithimh i gceist.

    Cá bhfaighidh mé an fhoirm iarratais?  

    Beidh an fhoirm iarratais ar fáil i mí na Samhna do scoileanna a gheobhaidh áit ar scrúduithe TEG 2024. Léigh an cheist thuas Cad atá le déanamh chun mo chuid daltaí a chlárú? chun tuilleadh eolais a fháil faoina bhfuil le déanamh chun do ghrúpa a chlárú do scrúduithe 2024.    

    Cén dáta deireanach a ghlacfar le hiarratais? 

    Chun do scoil a chlárú do scrúduithe 2024, cuir ríomhphost chuig teg@mu.ie roimh 20 Deireadh Fómhair 2023 leis an eolas seo:  

    1. ainm agus seoladh na scoile,  
    2. ainm an mhúinteora atá plé leis na scrúduithe sa scoil,  
    3. an leibhéal scrúdaithe a bheidh á dhéanamh (B1/B2);  
    4. scrúdú iomlán nó scrúdú cainte amháin;  
    5. líon na ndaltaí (íosmhéid 20 dalta). 

    Tabhair faoi deara: Ní féidir linn glacadh le níos mó ná 700 dalta scoile. Déanfar freastal ar na scoileanna is túisce a chuirfidh an t-eolas seo faoi bhráid Oifig TEG. Nuair a shroichfear 700, beidh liosta feithimh i gceist.   

    An gcaithfidh daltaí scoile cárta aitheantais a thabhairt leo go dtí an scrúdú? 

    Caithfidh. Caithfidh cruthúnas aitheantais a bhfuil a p(h)ictiúr air a bheith ag gach dalta. Glacfar le pas reatha, le ceadúnas tiomána reatha nó le cárta aitheantais náisiúnta reatha. Ní ghlacfar le haon chruthúnas eile.  

    An féidir le daltaí meánscoile aonair cur isteach ar scrúduithe TEG? 

    Is féidir, ach ba chóir dóibh cur isteach ar an scrúdú tríd an gcóras iarratais ginearálta ar líne nuair a bheidh sé ar oscailt. Is do ghrúpaí meánscoile i scoileanna T1 amháin an táille speisialta. Beidh ar dhaltaí aonair dul go dtí an t-ionad scrúdaithe is cóngaraí dóibh chun an scrúdú a dhéanamh. Moltar go ndéanfaidh siad teagmháil le Foireann TEG chun na socruithe a phlé.  

    Cén áit ar féidir liom eolas breise a fháil? 

    Déan teagmháil le Foireann TEG ag teg@mu.ie nó (01) 708 3737.  

    Eagrófar seisiún eolais do scoileanna a chláraíonn do na scrúduithe go luath sa scoilbhliain agus tabharfar gach eolas dóibh ansin.