Leibhéil TEG

Seo thíos léiriú gearr ar na scileanna éagsúla atá ag foghlaimeoirí a bhfuil Bonnleibhéal 1 (A1) bainte amach acu.

Labhairt agus Cluastuiscint

Beidh foghlaimeoirí in ann focail aonair agus abairtí an-simplí a sholáthar agus iad páirteach i gcomhrá faoi thopaicí agus ábhair choitianta a bhaineann go dlúth lena ngnáthshaol féin (féach an siollabas). Mar shampla, beidh siad in ann cur síos an-bhunúsach a dhéanamh orthu féin, an áit a bhfuil cónaí orthu, an obair a dhéanann siad agus na rudaí a dhéanann siad ar bhonn laethúil. Ba chóir go dtuigfidís caint shimplí atá mall agus an-soiléir chomh fada agus a bhaineann an topaic le hábhair de chuid an ghnáthshaoil. Beidh siad ag brath cuid mhór ar dhaoine eile cabhrú leo ina gcuid iarrachtaí le cumarsáid a dhéanamh. 

Léamhthuiscint

Tuigfidh na foghlaimeoirí téacsanna atá an-simplí agus an-ghearr chomh fada agus a bhaineann siad go dlúth leis an ghnáthshaol. Is ar bhonn frása ar fhrása a bhainfidh siad ciall as an téacs, ag aimsiú ainmneacha, focail agus bunfhrásaí aitheanta. Beidh orthu an téacs a athléamh de réir mar is gá.

Scríbhneoireacht

Beidh daoine ag an leibhéal seo in ann focail aonair a scríobh ar fhoirmeacha atá an-bhunúsach, agus a leithéidí. Beidh siad in ann frásaí an-simplí a scríobh, mar shampla ‘Is maith liom ceol’. I Scrúdú Bhonnleibhéal 1 (A1) ní bhíonn ach focail aonair le scríobh ag na hiarrthóirí.

Seo thíos léiriú gearr ar na scileanna éagsúla atá ag foghlaimeoirí a bhfuil Bonnleibhéal 2 (A2) bainte amach acu.​

Labhairt agus Cluastuiscint

Ag an leibhéal seo, beidh na foghlaimeoirí in ann cur síos simplí a thabhairt ar a gcúlra, a gcuid oibre, na rudaí a dhéanann siad gach lá, rudaí a thaitníonn agus nach dtaitníonn leo (féach an siollabas). Bainfidh siad úsáid as abairtí agus frásaí simplí. Beidh siad in ann páirt a ghlacadh i gcomhráite simplí faoi ghnáthábhair. Tuigfidh siad abairtí simplí agus frásaí coitianta a bhaineann leis an ghnáthshaol laethúil chomh fada agus atá an teanga soiléir agus nach bhfuil an chaint róchanúnach ná róthapa. Beidh siad fós ag brath go mór ar dhaoine eile cabhrú leo ina n-iarrachtaí le cumarsáid a dhéanamh.

Léamhthuiscint

Beidh na foghlaimeoirí in ann an bhrí ghinearálta a thuiscint i gcuntas scríofa (litir/ ríomhphost agus araile) chomh fada is a bhíonn an teanga simplí agus chomh fada is a bhaineann an t-ábhar le réimse a bhfuil spéis ag na foghlaimeoirí ann nó a bhfuil cur amach acu air. Ní bheidh siad in ann déileáil le hábhair léitheoireachta atá teibí nó nach mbíonn stór focal coitianta le fáil iontu. Beidh ar fhoghlaimeoirí úsáid a bhaint as na hacmhainní teoranta atá acu ó thaobh stór focal agus struchtúir de chun brí a bhaint as an téacs agus chun sonraí i dtéacsanna simplí a thuiscint.

Scríbhneoireacht

Beidh an foghlaimeoir in ann abairtí an-simplí a scríobh i dteachtaireacht ríomhphoist nó a leithéidí faoi ábhair a bhaineann go dlúth lena shaol féin. Mar shampla: ‘Tá mé ag dul chuig an phictiúrlann anocht’. Ag an leibhéal seo, beidh na foghlaimeoirí in ann na rudaí seo a leanas a scríobh: abairtí agus frásaí simplí a chuirtear le chéile le cónaisc shimplí ar nós ‘agus’, ‘ach’ agus ‘mar’.

Seo thíos léiriú gearr ar na scileanna éagsúla atá ag foghlaimeoirí a bhfuil Meánleibhéal 1 (B1) bainte amach acu.​

Labhairt agus Cluastuiscint

Ag an leibhéal seo, beidh foghlaimeoirí in ann páirt a ghlacadh, gan aon réamhullmhúchán, i gcomhráite faoi thopaicí coitianta a bhaineann lena ngnáthshaol féin (féach an siollabas). Ba chóir go dtuigfidís brí ghinearálta cláir theilifíse nó teachtaireachtaí teileafóin. Ba cheart go mbeidís in ann páirt a ghlacadh i malartú tuairimí simplí maidir le hábhair a bhfuil taithí acu orthu, ach ní fhéadfaidís dearcadh casta a chur in iúl. Is í ‘an tsothuarthacht’ (predictability) is tábhachtaí ag an leibhéal seo.

Léamhthuiscint

Ag an leibhéal seo, tuigfidh foghlaimeoirí an bhrí ghinearálta i dtéacsanna faoi ábhair a bhfuil taithí acu orthu, mar shampla, ailt shimplí, neamhshainiúla ar nuachtáin agus ar irisí, bróisiúir nó bileoga a bhaineann le himeachtaí cultúrtha, caitheamh aimsire agus araile. Tuigfidh siad cur síos ar eachtraí, ar mhothúcháin agus araile de réir mar a chuirtear in iúl iad i ngnáthlitreacha, i dteachtaireachtaí ríomhphoist agus i gcomhfhreagras eile. 

Scríbhneoireacht

Ag an leibhéal seo, beidh na foghlaimeoirí in ann nótaí gearra simplí a scríobh, mar shampla, teachtaireachtaí ríomhphoist agus litreacha pearsanta simplí ag tabhairt eolais ar eachtraí nó ag cur síos ar imeachtaí. Ina gcuid oibre féin, beidh siad in ann litir a scríobh ag soláthar fíricí, dátaí agus araile. Moltar a gcuid oibre/dréachtaí a sheiceáil mar is dócha go mbeadh earráidí in obair ar bith a bheadh neamhghnách nó nach mbeadh taithí acu uirthi.

Seo thíos léiriú gearr ar na scileanna éagsúla atá ag foghlaimeoirí a bhfuil Meánleibhéal 2 (B2) bainte amach acu.​

Labhairt agus Cluastuiscint

Beidh foghlaimeoirí in ann páirt ghníomhach a ghlacadh i ngnáthchomhrá ar gnáthluas a bhaineann le réimse leathan ábhar, faoi mar atá leagtha síos sa siollabas, chomh maith le hábhair eile ar spéis leo féin iad. Beidh siad in ann dioscúrsa agus argóintí comhleanúnacha a thuiscint, a chur ar fáil agus a fhorbairt. Beidh siad in ann eolas a mhalartú, a sheiceáil agus a dheimhniú. Is féidir leo trácht ar an tábhacht phearsanta a bhain le tarlúintí agus le heispéiris áirithe, dearcadh a chur in iúl agus a chosaint le samplaí agus le hargóintí a bhaineann le hábhar. Beidh na straitéisí cuí acu le déileáil le rudaí a thagann chun cinn nach raibh siad ag súil leo.

 Léamhthuiscint

Is féidir le foghlaimeoirí ag Meánleibhéal 2 (B2) déileáil le go leor cineálacha téacsanna scríofa a bhaineann go díreach nó go hindíreach leis na topaicí sa siollabas agus le hábhair eile ar spéis leo féin iad. Beifear ag súil go mbeidh na foghlaimeoirí ábalta na mórphointí i ngnáth-théacsanna a thuiscint agus conclúidí agus impleachtaí téacsanna a  thuiscint, fiú más go hindíreach a chuirtear in iúl iad. Maidir le litreacha/ teachtaireachtaí ríomhphoist, beifear ag súil go dtuigfidh foghlaimeoirí rudaí a bhaineann go dlúth lena réimse spéise féin. Ba cheart go mbeidís in ann foclóirí nó acmhainní foghlama (ar líne agus araile) a úsáid le cabhrú leo i gcás saintéarmaí nó focal/ nathanna atá taobh amuigh dá réimse spéise féin.

 Scríbhneoireacht

Is féidir le foghlaimeoirí ag Meánleibhéal 2 (B2)  tabhairt faoi réimse measartha leathan de théacsanna scríofa a bhaineann le topaicí sothuartha. Beidh a fhios acu conas litir fhoirmiúil nó neamhfhoirmiúil a scríobh; conas tús agus deireadh a chur le comhfhreagras scríofa, an seoladh, dátaí, poncaíocht agus araile. Beidh smacht maith ag na foghlaimeoirí ar an ghramadach. Ní dhéanfaidh siad botúin ghramadaí a chruthódh míthuiscint thromchúiseach. Bainfidh siad úsáid as foclóir leathan a chuimsíonn formhór na dtopaicí ginearálta agus ábhair faoi leith ar spéis leo féin iad. Beidh siad réasúnta cruinn maidir le litriú agus poncaíocht ach is dócha go mbeidh tionchar na máthairtheanga le brath ar a gcuid scríbhneoireachta.​

Seo thíos léiriú gearr ar na scileanna éagsúla atá ag foghlaimeoirí a bhfuil Ardleibhéal 1 (C1) bainte amach acu.​

Labhairt

Tá foghlaimeoirí ag Ardleibhéal 1 (C1) in ann páirt ghníomhach a ghlacadh i ngnáthchomhrá nó i gcaint fhoirmiúil (mar shampla, léacht, díospóireacht, agallamh). Is féidir leo ábhair chasta theibí a phlé le daoine eile, cainteoirí dúchais san áireamh, fad is nach mbíonn an plé thar a bheith canúnach, sainiúil, teicniúil ná róthapa. Tá siad in ann tuairimí agus smaointe a chur in iúl nó a chosaint agus pointí/argóintí daoine eile a fhreagairt. Tá siad ábalta labhairt faoi réimse leathan topaicí go cruinn líofa spontáineach, ar shlí nach gcuireann dua ar bith ar éisteoirí.  Déantar botúin ghramadaí sa chaint, go háirithe nuair a bhíonn an cainteoir faoi bhrú nó ag caint go tapa nó go hanamúil ach is meancóga a dhéantar de bharr brú nó easpa cúraim a bhíonn ina leithéid de mhíchruinneas bunúsach agus ní earráidí iad a dhéantar ar bhonn leanúnach de bharr aineolais ar fhoclóir nó ar an ghramadach bhunúsach.  Tá siad in ann píosaí fada cainte a dhéanamh i gcomhthéacs foirmiúil nó neamhfhoirmiúil.

Cluastuiscint

Tá foghlaimeoirí ag Ardleibhéal 1 (C1) in ann caint fhada a thuiscint gan mórán dua, lena n-áirítear fógraí, teachtaireachtaí, treoracha taifeadta, léachtaí, díospóireachtaí, formhór na gclár raidió/ teilifíse agus ábhair eile atá coitianta sa saol sóisialta, acadúil agus gairmiúil. Tá siad in ann comhrá agus plé idir tríú páirtithe a thuiscint fad is nach mbíonn an chaint thar a bheith canúnach, sainiúil, teicniúil ná an-tapa. Is féidir leo píosa fada cainte a thuiscint fiú mura mbíonn struchtúr soiléir air agus fiú má chuirtear pointí áirithe in iúl go hindíreach, caolchúiseach. Tá siad in ann raon leathan nathanna agus  cora cainte a thuiscint agus difríochtaí réime a thabhairt faoi deara. Níltear ag súil go dtuigfear gach focal i gcaint theicniúil nó i gcaint a bhaineann le hábhair nach bhfuil aon saineolas ag an fhoghlaimeoir orthu (mar shampla, an béarlagair a bhaineann leis an dlí, an teicneolaíocht faisnéise nó an diagacht) ach mar sin féin, tuigfear brí ghinearálta na cainte. 

Léamhthuiscint

Bíonn foghlaimeoirí ag Ardleibhéal 1 (C1) in ann déileáil leis na gnáth-théacsanna Nua-Ghaeilge a bhíonn le léamh sa saol sóisialta, gairmiúil agus acadúil (mar shampla comhfhreagras, treoracha, ailt, tuairiscí, leabhair agus araile), fad is nach mbíonn siad thar a bheith canúnach, róshainiúil nó rótheicniúil. D’fhéadfadh na téacsanna sin a bheith fada, casta, teibí. Chomh maith le stór fairsing focal beidh na scileanna seo a leanas aige/aici: na foinsí tagartha (foclóirí, graiméir srl.) cuí a úsáid go héifeachtach; téacsanna fada casta a shracléamh agus eolas/ pointí a bhaineann le hábhar a bhaint astu; stíl agus luas na léitheoireachta a chur in oiriúint do chuspóirí éagsúla agus do théacsanna éagsúla.  

Scríbhneoireacht

Beidh foghlaimeoirí ag Ardleibhéal 1 (C1) in ann raon leathan de chineálacha téacsanna a scríobh. Ní bheifear ag brath ar na topaicí a bheith sothuartha ná bainteach lena gcuid oibre/ réimse eolais féin. Beidh na foghlaimeoirí solúbtha, cruthaitheach go leor le scríobh go héifeachtach faoi thopaicí nach bhfuil seanchleachtadh acu orthu, fad is nach bhfuil na topaicí sin róshainiúil ná rótheicniúil. I measc na dtéacsanna sin tá: lámhleabhair/ bileoga treorach, fógráin, ailt d’irisí, nuachtáin, tuairisc nó cur síos ar phost, meamraim, ábhair theagaisc, miontráchtais ollscoile, scríbhneoireacht chruthaitheach agus miontuairiscí cruinnithe. Beidh réimse leathan nathanna,  cora cainte, nascfhocail agus téarmaí coitianta ar a dtoil ag na foghlaimeoirí. Beidh soiléireacht, saibhreas agus nádúrthacht sa stíl scríbhneoireachta. Beidh tionchar na máthairtheanga le sonrú in amanna ach is annamh a bheidh sé chomh tromchúiseach sin agus go mbeidh deacrachtaí ag léitheoirí an téacs a thuiscint. Beidh an téacs cruinn, den chuid is mó, ó thaobh na gramadaí agus an litrithe de.